Trubadurzy mają bogaty repertuar, ale siadając do pisania dzisiejszego tekstu od razu zanuciłam pod nosem ich przywołaną w tytule piosenkę. Domyślasz się już być może, że dziś postaram się z perspektywy psychologicznej pokazać Ci, co wiadomo o miłości. Będzie trochę teorii, ale niezbyt dużo, bo zależy mi, byś przeczytał tekst w całości. W skrócie opowiem o koncepcji Roberta Sternberga i dlaczego jest ona ważna, jeśli chcesz zbudować długotrwały związek. Będzie też trochę „z życia wzięte”, czyli moich obserwacji, doświadczeń i przemyśleń. Pokaże Ci jak poszczególne elementy miłości wpływają na to, co dzieje się między Tobą i Twoją wybranką.
Czy miłość oznacza długotrwały związek?
Jako nastolatka często zastanawiałam się czy i gdzie spotkam miłość swojego życia. I czy to będzie miłość do grobowej deski. Dziś wiem, że spotkać kogoś to jedno, pokochać z wzajemnością to drugie, a związać się i zostać ze sobą na długie lata, to jeszcze co innego. To moje doświadczenie, czyli kobiece. Może być dla Ciebie inne albo interesujące, bo kobiece właśnie.
I kilka słów w temacie od Przemka – podkreślam to, bo on jednak jest facetem i jego perspektywa może być Ci bliższa.
A ja na przykład nigdy się nie zastanawiałem. Nawet „zakochiwałem się”, gdy już byłem zakochany. Baaa.. nawet i teraz zdarza mi się zakochać mając żonę, ale już wiem, że to nie to co „prawdziwe zakochanie”. W pełni rozpoznaję i rozumiem co się ze mną dzieje, zatem mogę z większą swobodą decydować co z tym „zakochaniem zrobię”.
Co zazwyczaj robię w takiej sytuacji?
Zazwyczaj zadaje sobie pytanie „co tu się do xxx odwala?” Zwykle po namyśle przychodzi mi odpowiedź, a potem to już szukam rozwiązania. Wdrażam go w życie i zazwyczaj dobrze na tym wychodzę.”
„Miłość cierpliwa jest…”
Zapewne znasz te słowa. To fragment „Hymnu do miłości” z 1 Listu do Koryntian. Biblia to bardzo mądra księga. Ale że nie jestem ekspertem od jej tłumaczenia, to zachęcam Cię do samodzielnej refleksji nad tym fragmentem Nowego Testamentu.
Poza tym tekstem jest mnóstwo innych na temat miłości, ale nie sposób przeczytać wszystkiego. Przemyśleć. Zapamiętać. Poniżej zamieszczam subiektywnie wybrane przekonania dotyczące miłości
- Miłość to uczucie 🙂
- Miłość nie spada jak grom z jasnego nieba. Potrzeba otwartości i gotowości, by mogła „się przytrafić”.
- Miłość niejedno ma imię. Nawet ta romantyczna.
- Miłość wymaga troski. Ze strony obojga parterów.
- Miłość zmienia się w czasie. Może trwać wiele lat, ale ta po 10 latach bycia razem będzie inna niż pierwsze chwile szału uniesień.
- Miłość nie krzywdzi. Dodaje skrzydeł i cieszy się z rozwoju.
- Miłość ułatwia bycie razem. Dodaje smaku codzienności i koi w potrzebie.
- Miłość zmienia ludzi i pozwala lepiej siebie poznać (siebie w znaczeniu Tobie Ciebie).
Miłość w teorii
Robert Sternberg wyróżnił 3 elementy miłości, których natężenie zmienia się zależnie od czasu jaki ludzie są ze sobą blisko. Są to:
Namiętność
Najwięcej jest jej na początku znajomości, ale szybko się wypala. Trochę jak sylwestrowe fajerwerki… Zawiera w sobie aspekt emocjonalny (pojawiają się silne pozytywne i negatywne uczucia tj zachwyt, radość, ale też niepokój czy zazdrość), mentalny (niemal obsesyjne myśli o wybrance, marzenia na jawie, niekiedy myślowe wyłączenie przy nieobecności ukochanej) i fizjologiczny (podniecenie, przypływ energii i pragnienie bliskości). Istotne z mojej perspektywy jest to, że namiętność wymyka się kontroli rozumu.
Intymność
Związana jest z pozytywnymi uczuciami do wybranki i wynikającymi z tego działaniami, np. dbasz o jej komfort i zadowolenie, szanujesz ją, cieszysz się, że jest z Tobą i jej to okazujesz, rozmawiacie o ważnych i błahych sprawach, chcesz ją pozytywnie czymś zaskoczyć. To wszytko sprzyja budowaniu bliskości i zrozumienia.
Zaangażowanie
Element najbardziej podatny na świadomą kontrolę ze strony kochających się ludzi. Tu miłość jest decyzją o byciu razem na dobre i na złe. A decyzje niekiedy są zmieniane.
W zakresie „zaangażowania” masz najwięcej wpływu, choć wymaga to dużej świadomości procesów jakie działają też u Ciebie niejako „w tle”. Czyli między innymi w systemie poznawczym. Pisaliśmy o tym tu i tu.
Jak się domyślasz obecność wszystkich 3 elementów w relacji to miłość niemal doskonała. I oczywiście taka konstelacja daje duże szanse na szczęśliwy i długotrwały związek.
Miłość w związku
Bazując na opisanej koncepcji Sternberg wyróżnił 6 faz związku.
Zakochanie
Mnóstwo namiętności, mniej intymności, zaangażowanie zorientowane przede wszystkim na zbliżenie do wybranki i usuwanie ewentualnych przeszkód na tej drodze. Niemalże brak racjonalnego myślenia i wszystkie ryzyka z tym związane. Co to może oznaczać? Że będziesz prawie cały czas myślał o niej. Że będziesz starał się być jak najbliżej niej. A także, że odrzucisz wszystkie „dobre rady” i wątpliwości kumpli traktując je jako przeszkody do Waszego szczęścia.Jest nawet ryzyko, że zakochanie zupełnie Cię oślepi. Będziesz miał mnóstwo energii i poświęcał ją na fantazje i działania związane z Twoja wybranką. Unikaj deklaracji i podejmowania życiowych decyzji w takim stanie.
Romantyczne początki
Jeśli namiętność spotyka się z wzajemnością to właśnie w tej fazie (z)rodzi się intymność między Wami. Prowadzi to do wzrostu wzajemnego zaufania i większej bliskości. Zaufanie jest podstawa intymności. Co to może oznaczać? Ze będziesz bardzo chciał dowiedzieć się o niej jak najwięcej, że prawdopodobnie staniesz się świetnym aktywnym słuchaczem, że będziesz chciał spędzać z nią jak najwięcej czasu, że zechcesz się odsłonić. Tutaj czasami pojawiają się pierwsze problemy wynikające przede wszystkim z lęku przed odsłonięciem (jeśli masz być szczery w bliskości to i wady się ujawnią) oraz z konieczności dostosowano własnego życia do partnerki (a więc porzucenie niektórych z dotychczasowych aktywności). W związku z tym w tej fazie możesz się bać i ona też może się bać szczerości. Gdy nie będziesz rozumiał czego się boisz, co jest dla Ciebie trudne i dlaczego to jest ryzyko, że nie przejdziesz do kolejnego etapu związku.
Związek kompletny
Znak szczególny tej fazy to pojawienie się zaangażowania. Namiętność i intymność są nadal. Co ta faza może oznaczać? Zazwyczaj ślub lub przynajmniej wspólne zamieszkanie. Tak! Ona naprawdę może tego chcieć. A potem dużo dobrego, ale też codziennej krzątaniny. Często pojawiają się w tej fazie dzieci, choroby czy śmierci znajomych i innych bliskich. Ale może się też zdarzyć śmierć namiętności i zanik zbliżeń seksualnych czy innych fizycznych przejawów bliskości. To największe zagrożenie tej fazy. Jeśli sobie z nim poradzicie, to macie szanse być dalej ze sobą. Jeśli nie, grozi Wam zdrada lub rozstanie albo przejście do kolejnej fazy.
Związek przyjacielski
Prawie zupełnie pozbawimy namiętności, ale z dużą domieszką zaangażowania i intymności. Zwłaszcza tej intymności jest dużo. To często najbardziej satysfakcjonująca faza dla partnerów. Jak może to u Was wyglądać? Dużo rozmów, wspólnych aktywności, seks też być może, ale nie jest już priorytetem. Ta faza może rozciągać się na wiele lat. Pod warunkiem, że zadbacie o wysoki poziom intymności. W przeciwnym razie grożą Wam różne pułapki, np. dobroczynności, obowiązku czy bezkonfliktowości. Jeśli nie uda się utrzymać intymności, to Wasz związek przejdzie do kolejnej fazy.
Związek pusty
To przykra sytuacja, w której zanika intymność, znika gdzieś namiętność, a ludzie są ze sobą z poczucia obowiązku, lojalności, lęku, wygodnictwa, nie wiem czemu jeszcze. Ale jeśli w porę się nie zadba o związek, to prawdopodobnie ta faza jest nieuchronna. Natomiast jeśli partnerzy są świadomi przemijalności czy zmienności miłości w związku, to działając na każdym z jego etapów mogą sprawić, że faza związku przyjacielskiego będzie trwała i trwała aż do śmierci.
Rozpad związku
To koniec Was.
A to koniec wpisu…
Wiem, że powyższy opis jest skrótowy, ale pokazuje, jak zmieniają się elementy miłości zależnie od fazy związku. To było moim celem, bo teraz jak na dłoni widzisz, co Cię czeka albo dlaczego jest to co jest. Wkrótce pojawi się u nas odrębne opracowanie, w którym szczegółowo opiszemy, jak sobie radzić z pułapkami czyhającymi na poszczególnych etapach związku oraz jak dbać o każdy z elementów miłości, by zbudować długotrwały związek i uniknąć w nim wypalenia.
